5K trên iMac Retina: Không chỉ là con số
Thông báo về mẫu 5K iMac với màn hình Retina đã khiến toàn bộ giới công nghệ cảm thấy rất phấn khích, nhưng cạnh đó cũng có những sự hoài nghi về nó. Một bên kết luận rằng màn hình mới là siêu đẹp sau những trải nghiệm ban đầu, bên kia thì hoài nghi liệu người dùng có thật sự quan tâm đến số lượng điểm ảnh trên màn hình hay không? Lần này, những ai hoài nghi sẽ phải chấp nhận thua cuộc. Bởi vì thế hệ iMac màn hình độ phân giải 5K này thật sự là một thiết bị tuyệt vời nhất.
5K là gì? 5K tốt hơn 4K là do có nhiều hơn một “K”?
Trong năm nay, chúng ta đã được nghe giới thiệu nhiều về các thiết bị hay dịch vụ streaming nội dung với độ phân giải 4K, thậm chí là 6K, do vậy 5K nghe có vẻ không mấy ấn tượng hoặc đơn thuần chỉ là một chiêu bài marketing của hãng Apple. Theo công thức toán thì “5K=4K + K”, vậy liệu 5K với một “K” nhiều hơn thì nó có thật sự vượt trội hơn so với 4K?
Hay nhớ rằng, màn hình máy tính là một hình chữ nhật (hoặc vuông), do đó việc tăng thêm điểm ảnh ở chiều ngang và chiều dọc không đơn thuần là mật độ điểm ảnh cũng sẽ tăng lên một cách tuyến tính. Số lượng điểm ảnh tăng thêm khi thay đổi từ độ phân giải 1080p lên 4K gần như gấp bốn lần từ 2.138.400 lên 8.294.400 điểm ảnh. Thế hệ iMac mới màn hình 5K có độ phân giải là 5120 x 2880 (với tỷ lệ màn hình 16:9) và tổng số khoảng 14.7 triệu điểm ảnh, đây là số điểm ảnh nhiều nhất hiện nay trên một chiếc màn hình máy tính. Trong khi đó công nghệ 4K có độ phân giải là 3840 x 2160 (tỷ lệ 16:9) hoặc 4096 x 2160 (tỷ lệ 19:10).
Tuy nhiên, màn hình đầu tiên sở hữu độ phân giải 5K thuộc về mẫu Dell UltraSharp 27” được giới thiệu vào đầu tháng 9 vừa qua và dự đoán bán ra vào tháng 12 với giá 2.500 usd, mức giá này bằng với mức giá của iMac Retina có cấu hình cơ bản. Những người hâm mộ đã bị bất ngờ về thông tin xuất hiện của mẫu Dell 5K, vì hiện tại chưa có hãng sản xuất tấm nền (panel) nào công bố đã có tấm nền 5K, họ buộc phải đoán xem mẫu màn hình này sẽ sử dụng một tấm nền đơn (single panel), hay tấm nền đôi được kết hợp với nhau bằng firmware như đã từng sử dụng trên các mẫu 4K nhưng không đạt hiệu quả mong muốn.
Và điều bí ẩn đã được giải đáp, Apple đã xác nhận rằng Retina iMac sử dụng một chip điều khiển single display controller, đã có một hãng nào đó sản xuất cho Apple các tấm nền 5K nhưng lại không có bộ phận timing controller (TCON - dùng để điều khiển giao tiếp giữa thiết bị phát video/card đồ họa với màn hình), Apple buộc phải phát triển một thiết bị timing controller riêng của hãng. Nhưng còn một bí ẩn nữa là cổng kết nối DisplayPort của iMac, chuẩn DisplayPort 1.2 hiện tại mới chỉ hỗ trợ được độ phân giải không nén cao nhất là 3840 x 2160 với tần số quét 60Hz. Như vậy, làm cách nào mà Apple có thế làm cho iMac chạy được với màn hình với chỉ một tấm nền có độ phân giải 5120 x 2880? Hãng chưa công bố chi tiết về vấn đề này, nhưng câu trả lời có thể là Apple đã có một giải pháp riêng nào đó để đảm bảo đủ băng thông truyền tải, và cũng có thể đó là một cổng DisplayPort chuẩn 1.3 giống như những gì hiệp hội VESA công bố cách đây vài tháng. Vấn đề chính ở đây là bạn sẽ không thể sử dụng được chiếc iMac này như một màn hình ngoài với các phần cứng Mac khác.
Một đặc điểm dễ khiến người dùng nhầm lẫn của mẫu iMac lần này chính là con số về mật độ điểm ảnh của màn hình. Còn nhớ khi những mẫu iPhone Retina lần đầu tiên xuất hiện, Apple công bố mật độ điểm ảnh trên những chiếc điện thoại này lên tới 326 PPI, trong khi đó iMac Retina chỉ đạt 218 PPI. Vậy có nghĩa là iMac 5K không thật sự sở hữu một màn hình Retina? Nên biết rằng những chiếc điện thoại Retina chỉ có màn hình kích thước khoảng 5 inch và khi sử dụng chúng cũng sẽ gần với mắt bạn hơn so với các màn hình máy tính. Với một màn hình lớn hơn như iMac 5K, nó có thể có mật độ điểm ảnh thấp hơn nhưng mắt bạn vẫn sẽ không thể phân biệt được từng điểm ảnh riêng biệt trên nó, với khoảng cách ngắn nhất giữa bạn và màn hình vào khoảng 40 centimet.
Tóm lại, màn hình Retina độ phân giải 5K trên mẫu iMac mới giống như một chiếc Ferrari của thiết bị máy tính, và khi bạn mua một màn hình có chất lượng tốt hơn sẽ mang lại nhiều lợi ích trước mắt hơn so với bất kỳ nâng cấp nào khác đối với chiếc máy tính của bạn. Một bộ vi xử lý tốc độ cao hơn, ổ cứng hay bộ nhớ trong dung lượng cao hơn, đều không làm cho trải nghiệm của bạn tăng lên một cách rõ rệt khi sử dụng màn hình chất lượng cao hơn. Apple đã tập trung vào mảng này và rõ ràng hãng đã có một bước đi đúng đắn.
Ai sẽ thật sự cần tới độ phân giải 5K?
Với đa số người dùng, một màn hình với độ phân giải cao 5K có vẻ lãng phí, nhưng với các chuyên gia trong một số ngành công nghiệp, một màn hình với mật độ điểm ảnh cao khá là quan trọng.
Một ví dụ đơn giản là những nhiếp ảnh gia, biên tập phim đang làm việc với các nội dung 4K sẽ cảm thấy tuyệt hơn khi làm việc trên một màn hình 5K. Nó cho phép hiển thị toàn bộ độ phân giải thực của một bức ảnh 4K, điều này rất quan trọng vì khi đó họ còn có một khoảng trống xung quanh bức ảnh nữa dành cho các nút điều khiển, khung nhập lệnh,.... Điều này rõ ràng sẽ tốt và hiệu quả hơn so với việc sử dụng một màn hình thứ hai bởi nó cho phép bạn tập trung hơn vào nội dung đang xử lý.
Tại sao Apple chưa tung ra mẫu iMac 21.5 inch màn hình 5K?
Khi Apple lần đầu tiên giới thiệu công nghệ Retina trên máy tính bảng iPad, phiên bản kích thước lớn đã được trang bị trước rồi sau đó mới đến các mẫu Mini. Và khi hãng đưa Retina vào máy tính xách tay MacBook Pro, điều đó cũng xảy ra trước với mẫu 15 inch và sau đó mới đến mẫu 13 inch. Theo chuyên gia phân tích chứng khoán của KGI Ming Chi Kuo, điều đó là bởi vì những thách thức liên quan đến việc phát triển công nghệ trên cả hai kích thước trong cùng một thời điểm. Do đó, Apple sẽ hoàn thiện quá trình sản xuất cho một kích thước trước rồi mới bắt đầu cho kích thước còn lại.
Việc tăng độ phân giải màn hình không phải hoàn toàn là kẹo ngọt. Các nội dung độ phân giải thấp khi phải kéo giãn (scale-up) để hiển thị vừa màn hình luôn luôn là một vấn đề, và màn hình có độ phân giải càng lớn thì vấn đề này càng nghiêm trọng hơn. Tuy nhiên, hệ điều hành OS X đã có tùy chọn “scaling options” từ phiên bản Mavericks 10.9.3, Apple đã yêu cầu ứng dụng khi đăng lên Mac App Store của các nhà phát triển luôn phải hỗ trợi Retina từ khi công nghệ này lần đầu xuất hiện năm 2012. Điều này cộng với việc Appletự xây dựng phần cứng riêng của hãng đã mang lại cho OS X một lợi thế lớn so với hệ điều hành Windows.
Kết luận
Mẫu máy tính iMac Retina đã đem đến một sự đổi mới khiến cho mọi người phải một lần nữa ngỡ ngàng về những chiếc máy tình bàn. Bạn có thể có hoặc không cảm nhận được sự thay đổi khi nâng cấp một chíp xử lý mới với tốc độ cao hơn trong các tác vụ hàng ngày, nhưng lợi ích mà một màn hình độ phân giải siêu cao đem lại thì bạn có thể nhận thấy ngay lập tức.
